Bí ẩn của quân Hậu trong bàn cờ vua

Trước khi ở thành thế lực mạnh nhất trên bàn cờ, Hậu khởi đầu chỉ là một quân cờ mờ nhạt nhưng dần biến đổi ấn tượng.

Cuối thời trung đại, quân Hậu, theo tiếng Nga được gọi là Ferz, được thay thế bằng quân Hậu như bây giờ. Đây là một phần trong những thay đổi toàn diện của cờ vua (1475) nhằm giúp ván cờ diễn ra nhanh hơn.

Mặc dù cái tên Queen (Hậu) không thực sự dựa trên Ferz, cái tên của nó gắn liền với những cái tên trước đây. Theo tiếng Phạn, Ferz, lúc đầu chỉ có thể đi chéo một ô, được gọi là mantri, có nghĩa là tổng trưởng. Người vịnh Ba Tư dịch sang cái tên đó là farzin, cũng có nghĩa tương tự. Sau đó người Arab rút ngắn cái tên xuống còn firz, và ở châu Âu là ferz hay fers.

Rồi những cái tên kể trên trở thành fercia, và fierge. Theo Davidson, giới tính của quân cờ đã thay đổi thông qua phát âm giữa fierge và tiếng Pháp là vierge, có nghĩa là trinh nữ hay đồng trinh. Ở châu Âu khi đó, những từ này gắn liền với Đức mẹ Maria đồng trinh, người được xem như là quý bà hoặc một hoàng hậu. Chính điều này đã dẫn đến việc gọi tên quân cờ có nghĩa là quý bà hoặc hoàng hậu.

Thực tế thì phần lớn ngôn ngữ của châu Âu đều gọi là một quý bà nhưng do quân cờ được đặt bên cạnh quân Vua nên người ta gọi là Hậu. Ở đây, trong tiếng Pháp là dame, Đức là Dame, và Italia là Donna. Trong tiếng Anh và nhiều tiếng khác gọi là Queen. Còn người Nga vẫn gọi là ferz.

Ban đầu, quân Hậu chỉ có thể đi chéo và ăn chéo một ô. Về sau, nó có thể đi hai ô và cho đến thời Reconquista của nữ hoàng Isabella, quân Hậu đã trở thành quân cờ mạnh nhất trên bàn cờ. Lúc này, nó có thể đi ngang, đi đọc, đi chéo với số ô tùy ý và được xem là tổng hợp của quân xe và quân tượng. Nếu nó đi vào một ô có quân đối phương thì nó ăn được quân đó. Hai phe chơi cờ chỉ có một hậu nhưng nếu một con chốt đi đến hàng cuối thì nó có thể phong cấp thành một con hậu nếu muốn. Người ta gọi sự phong cấp này là queening trong tiếng Anh.

Khi bắt đầu ván cờ, mỗi bên có một Hậu nằm ở hàng đầu cạnh vua. Hậu trắng nằm trên ô trắng và Hậu đen nằm trên ô đen. Trong ký hiệu cờ vua, vị trí ban đầu hậu trắng ở d1 và hậu đen ở d8.

Theo VNE